Aktualności

Probiotyki w ginekologii – kiedy znajdują zastosowanie?

U kobiet mikrobiota jelit oraz pochwy odgrywa szczególnie ważną rolę w budowaniu odporności na nawracające infekcje. Wzmacnianie odporności śluzówkowej stanowi podstawę profilaktyki zakażeń układu moczowo-płciowego oraz zapobieganie ich nawrotom. Prawidłowy skład mikrobioty pochwy ma także olbrzymie znaczenie dla kobiet ciąży – zarówno dla zdrowia jej samej, jak i przychodzącego na świat dziecka. Co warto wiedzieć o zastosowaniu probiotyków ginekologicznych?

Odporność śluzówkowa

Wiele osób zastanawia się dlaczego w nawracających infekcjach narządów rodnych zaleca się nie tylko probiotyki dopochwowe, ale także doustne. Podobnie jak w przypadku zakażeń układu moczowego ma to związek właśnie z procesami odpornościowymi w śluzówkach. Wsparcie mikobioty jelit pozwala na wyeliminowanie dysbiozy jelitowej, co przekłada się na poprawę szczelności bariery jelitowej oraz ogólne odporności całego organizmu. Dodatkowo ze śluzówkami związana jest tzw. odporność śluzówkowa. Dzięki mikrobiocie immunostymulującej na powierzchni śluzówek (też w drogach rodnych) wytwarzane są przeciwciała IgA (oraz ich wydzielnicza forma sIgA), które stanowią pierwszą linię obrony organizmu przed patogenami.

Probiotyki jako element terapii nawracających infekcji

Aby skutecznie dobrać probiotykoterapię najlepiej wykonać diagnostykę określającą skład mikorbioty zarówno pochwy jak i jelit. Istotne jest to, że badania nie powinny skupiać się wyłącznie na szukaniu potencjalnych patogenów. Równie ważne jest, czy w jelitach i pochwie znajdują się bakterie ochronne (głównie Lactobacillus i Bifidobacterium), immunostymulujące (niepatogenne szczepy E. coli i Enterococcus), a także te, które wpływają na stan ślazówki jelit (np. Accermancia muciniphila, czy Faecalibacterium prausnitzii). Indywidualne dobranie probiotyków zwiększa skuteczność całej terapii mikrobiologicznej.

Bezpieczeństwo stosowania

Probiotyki mają wysoki stopień bezpieczeństwa i bardzo rzadko ich stosowanie wywołuje efekty uboczne. Mogą być stosowane w ciąży, pod warunkiem odpowiedniego doboru szczepu i dawek oraz po konsultacji z lekarzem prowadzącym. Badania pokazują, że probiotykoterapia niektórymi szczepami w trzecim trymestrze ciąży może stanowić profilaktykę np. atopowego zapalenia skóry u dzieci z obciążonym wywiadem atopowym. Właściwy mikrobiom pochwy ma także znaczenie w przypadku porodu drogami natury. Dziecko, przechodząc przez kanał rodny mamy jest bowiem kolonizowane jej bakteriami, co stanowi początek jego własnego mikrobiomu. Odpowiednia liczba bakterii kwasu mlekowego pozwala zbudować mikrobiotę ochronną oraz stymulującą jego układ immunologiczny.

Jeśli interesuje Cię temat probiotyków w pediatrii i ginekologii, zapraszamy na tegoroczną konferencję naukową Mikrobiota 2019. Wykład zaprezentuje dr n. med. Anna Bartnicka Dyrektor ds. Nauki i Promocji Instytutu Mikroekologii. Dr n. med. Anna Bartnicka ukończyła studia doktoranckie w Klinice Zakażeń Noworodka na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Tematyka jej pracy doktorskiej dotyczyła mikrobioty przewodu pokarmowego noworodków oraz czynników na nią wpływających. Do jej głównych zainteresowań należy mikrobiota jelitowa i jej znaczenie w zdrowiu i chorobie. Posiada wieloletnie doświadczenie w aspekcie zaburzeń mikrobioty jelitowej oraz probiotykoterapii. Jest wykładowcą na licznych konferencjach medycznych i warsztatach oraz autorką prac w czasopismach medycznych.

Bądź na bieżąco i weź udział w najlepszej konferencji 2019 roku!

Celiakia, czyli choroba trzewna o podłożu immunologicznym dotyczy ok. 1-2% populacji. Chorzy na celiakię wykazują bardzo silną nadwrażliwość na gluten, którego spożywanie w konsekwencji prowadzi do zniszczenia kosmków jelitowych oraz wytworzenia się przewlekłego stanu zapalnego w obrębie jelita. Po zdiagnozowaniu celiakii konieczne jest zastosowanie ścisłej diety bezglutenowej. Czy możne jednak pacjentom zalecić coś więcej?

Celiakia – nie zawsze oczywista

Jeszcze jakiś czas temu panowało przekonanie, że celiakia to choroba, którą diagnozuje się u dzieci. Teraz, wraz ze wzrostem świadomości oraz dostępem do nieinwazyjnych badań w kierunku celiakii coraz częściej diagnozuje się ją także u osób dorosłych. Celiakia, obok typowych objawów takich jak bóle brzucha, biegunki, wymioty czy zaparcia może przybierać także postać skąpoobjawową. Na jakie symptomy warto zwracać uwagę:

• anemia
• obniżony poziom kwasu foliowego
• afty
• zmęczenie
• chudnięcie
• niedobory witamin
• podwyższone markery wątrobowe

Badania wykazały, że niektóre choroby mogą być powiązane z celiakią np. choroba Dühringa, cukrzyca typu I, Zespół Sjögrena, nefropatia IgA, zespół Downa, niepłodność (u ok. 20% kobiet z niepłodnością lub ze skłonnością do poronień przyczyną zaburzeń może być celiakia).

Celiakia a mikrobiota

Mikrobiota jelitowa ma znaczenie dla prawidłowego działania bariery jelitowej. Poza tym dysbioza jelitowa nasila stan zapalny, który ma kluczowe znaczenie w przebiegu choroby. Badania wykazały, że pacjenci z celiakią mają zredukowaną liczebność pożytecznych gatunków bakterii jelitowych, np. Lactobacillus, a rozrost bakterii potencjalnie patogennych bakterii proteolitycznych w porównaniu z osobami zdrowymi. Pozwala to na wyciągnięcie wniosków, że odpowiednio dobrana probiotykoterapia mogła by pomóc pacjentom w przywróceniu równowagi bakteryjnej w jelicie, co pozwoli między innymi na uszczelnienie bariery jelitowej oraz zmniejszenie stanu zapalnego.

Mikrobiota a celiakia w praktyce

Jeżeli interesuje cię temat  „Mikrobiota w celiakii” zapraszamy na prelekcję Pani Profesor Bożeny Cukrowskiej podczas konferencji naukowej Mikrobiota 18 maja 2019 w hotelu Mariott w Warszawie.

Prof. dr hab. n. med. Bożena Cukrowska jest doświadczonym specjalistą pediatrią i immunologiem. Po ukończeniu Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Białymstoku rozpoczęła pracę w I Klinice Chorób Dzieci w Białymstoku, a następnie podjęła studia doktorskie na Uniwersytecie Karola w Pradze oraz pracowała w Zakładzie Immunologii Czeskiej Akademii Nauk. Od 2000 roku zatrudniona jest w Zakładzie Patologii Instytutu – „Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie, gdzie od 2002 roku kieruje Pracownią Immunologii. Od 2014 roku pełni funkcję przewodniczącej Sekcji Celiakalnej Polskiego Towarzystwa Hepatologii, Gastroenterologii i Żywienia Dzieci. Jest członkiem honorowym Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej. Jej główne zainteresowania naukowe związane są z immunologią błon śluzowych, patofizjologią chorób układu pokarmowego i chorób o podłożu alergicznym oraz znaczeniem mikrobioty jelitowej w rozwoju przewlekłych chorób nieinfekcyjnych.

Podczas wykładu dowiesz się między innymi:

• Jakie możliwości terapeutyczne pojawiły się w temacie wsparcia leczenia pacjentów z celiakią?
• Jaki jest stan wiedzy na dzień dzisiejszy i czego możemy spodziewać się w tym temacie w przyszłości?
• Jak mikrobiota oddziałuje na jelita w przebiegu celiakii
• Jak wykorzystać wiedzę i doświadczenie Prof. dr hab. n. med. Bożeny Cukrowskiej w swojej praktyce

Bądź na bieżąco i weź udział w najlepszej konferencji 2019 roku!

Mleko idealne

To, że mleko kobiece ma szczególne właściwości nie podlega dyskusji. Do tej pory żadnemu producentowi nie udało się stworzyć mieszanki, która byłaby idealnym odwzorowaniem mleka kobiecego. Jedną z głównych przyczyn jest fakt, że mleko matki jest idealnie dobrane do potrzeb jej dziecka. Poza tym natura ma swoją tajną broń – oligosacharydy (HMO, human milk oligosaccharides). Cukry, które nie stanowią źródła energii ani nie są budulcem dla dziecka, a jednak stanowią znaczny udział w składzie mleka kobiecego. Ich ilość zależy głównie od wieku dziecka. Najwięcej oligosacharydów znajduje się w mleku na początku laktacji i w czasie kilku pierwszych miesięcy karmienia. Jaki jednak ma to związek z mikrobiotą? I po co właściwie organizm kobiety „traci” energię na wyprodukowanie oligosacharydów, skoro nie mają one funkcji odżywczej?

Mikrobiom dziecka a karmienie piersią

HMO występują wyłącznie w mleku kobiecym. Stanowią czwarty, po laktozie, tłuszczu i białku składnik mleka. Po co natura natrudziła się, aby stworzyć składnik, który nie przekłada się bezpośrednio na wzrost i rozwój dziecka? HMO są jednak pożywieniem, ale dla dobrych bakterii jelitowych noworodka i niemowlęcia! To właśnie oligosacharydy wpływają na rozwój unikalnego mikorbiomu dziecka. Ich supermoce sprawiają, że stanową one pożywkę wyłącznie dla prozdrowotnych bakterii jelitowych, a eliminują drobnoustroje chorobotwórcze. Między innymi z tego powodu, karmienie piersią jest czynnikiem wspierającym odporność i zdrowie dziecka.

Oczywiście to tylko wycinek skomplikowanego procesu kształtowania się ludzkiej odporności. Podczas tegorocznej konferencji, znaczenie oligosacharydów mleka ludzkiego poszerzy i przybliży prof. UM dr hab. n. med. Jan Mazela, pediatra i neonatolog.

Rolę mikrobioty, możliwości jej modulacji, a także praktyczne aspekty zastosowania prebiotyków i probiotyków, przedstawi natomiast dr n. med. Anna Bartnicka.

Ta wiedza jest niezbędna nie tylko dla rodziców, którzy chcą zadbać o zdrowie dziecka, ale przede wszystkim dla specjalistów: lekarzy, położnych, dietetyków, terapeutów.

Bądź na bieżąco i weź udział w najlepszej konferencji 2019 roku!

O konsekwencjach nadmiernej przepuszczalności bariery jelitowej mówi się od wielu lat. Jednak, prawdopodobnie ze względu na zainteresowanie tematem przez gałąź medycyny alternatywnej zagadnienie to traktowane jest często jako nienaukowe. Tymczasem zaburzenia funkcjonowania bariery jelitowej to silnie udokumentowane zjawisko, również opisywane w naukowych artykułach z czasopism medycznych. Warto wiedzieć o nim jak najwięcej, ponieważ może mieć konsekwencje dla działania całego organizmu.

Bariera jelitowa

Łącznie nabłonek jelitowy stanowi znacznie większą powierzchnię niż nasza skóra, a codziennie przez wprowadzane jedzenia i pica do układu pokarmowego dochodzi do kontaktu światem zewnętrznym. Dlatego nabłonek jelitowy powinien stanowić selektywnie przepuszczalną barierę. Oznacza to, że prawidłowo działające jelito oddaje do organizmu odpowiednio rozłożone składniki mineralne, witaminy czy składniki pokarmowe, ale zatrzymuje w swoim świetle toksyny, resztki pokarmowe i patogeny. System działania bariery jelitowej jest bardzo skomplikowany i złożony, oraz silnie zależny od między innymi układu immunologicznego. Wszystko po to, aby jak najskuteczniej chronić organizm przed wtargnięciem patogenów przy jednocześnie jak najefektywniejszym przekazywaniu substancji odżywczych i wody. Niezwykle istotną rolę w zachowaniu bariery jelitowej stanowi mikrobiom zasiedlający jelita.

Mikrobiota jelit a bariera jelitowa

Bytujące w jelitach bakterie pełnią szereg funkcji, począwszy od wsparcia procesów trawiennych, a  skończywszy na roli immunomodulującej. Tworzą na powierzchni jelit swoistą barierę ochronną, która jest jednym ze składowych bariery jelitowej. Co więcej, produkują one substancje, takie jak np. maślan, które mają za zadanie ożywiać nabłonek jelita oraz wzmagają produkcję śluzu – także wchodzący w skład bariery jelitowej. Rola mikrobioty w zachowaniu właściwej, selektywnej przepuszczalności jelit jest więc nie do przecenienia.

„Konsekwencje nadmiernej przepuszczalności bariery jelitowej w świetle wiedzy medycznej.” – to temat wykładu jaki poprowadzi dr n. med. Maciej Hałasa. Prelegent jest lekarzem immunologiem zatrudnionym w Zakładzie Biochemii i Żywienia Człowieka  Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego. Oprócz podstawowej działalności naukowej (m.in. pionierskich badań w zakresie pozyskiwania komórek macierzystych VSEL oraz zagadnień dotyczących szczelności bariery jelitowej) i dydaktycznej (immunologia, patofizjologia). Dr n. med. Maciej Hałasa to niekwestionowany autorytet w dziedzinie badań nad przepuszczalnością bariery jelitowej, układu immunologicznego jelit i zaburzeń odporności. Zagadnienia te stały się przedmiotem cyklu kilkudziesięciu wykładów wygłoszonych w ostatnich latach w całej Polsce.

Podczas wykładu dr n. med. Macieja Hałasy dowiesz się:

• Jak działa bariera jelitowa i jakie są jej funkcje.
• Co wpływa na działanie bariery jelitowej.
• Jakie są konsekwencje nadmiernej przepuszczalności jelitowej.
• Jaki ma to wpływ na układ immunologiczny.
• W jaki sposób można modulować mikrobiom i wpływać na poprawę działania bariery jelitowej?

Przychodzi pacjent do lekarza lub dietetyka i zadaje, proste wydawałoby się pytanie „dlaczego nie mogę schudnąć?”. Przyczyn problemów z utratą nadmiernej masy ciała może być bardzo wiele. Najczęściej jednak walkę z nadwagą i otyłością zaczyna się od przeanalizowania stylu życia pacjenta – jego diety, stopnia aktywności fizycznej. Dodatkowo wykonuje się standardowe badania, które mogą pomóc zdiagnozować choroby objawiające się nagłym przyrostem masy ciała np. insulinooporność czy hashimoto. Po wstępnej diagnozie wdraża się odpowiednią dietę, zmiany stylu życia, leczenie lub suplementację. Co jednak jeśli to nadal za mało?

Otyłość z jelit

Najnowsze badania pokazują, że mikrobiota jelit ma znacznie większe znaczenie w nadwadze i otyłości niż wydawało się do tej pory. Jej rola w trawieniu pokarmów była znana od dawna, jednak pogłębione badania pokazały, że to właśnie bakterie jelitowe odpowiadają w pewnym stopniu za regulację uczucia głodu i sytości. Stan jelit związany jest także z przewlekłym stanem zapalnym, który także może niweczyć wysiłki włożone w dietę czy aktywność fizyczną i blokować ich efekty. Wpływ mikrobioty jelitowej na masę ciała stał się na tyle istotnym tematem, że zaczęto przeprowadzać zaawansowane badania, które miały pokazać jak modulacja mikrobioty jelitowej może być zastosowana w terapii nadwagi i otyłości.

Otyłość a mikrobiota

Taki temat będzie miał wykład prezentowany przez dr hab. N. med. Lucynę Ostrowską podczas tegorocznej konferencji Mikrobiota 2019. Jest ona niekwestionowanym autorytetem w dziedzinie badań nad mikrobiotą w otyłości, chorobach przewodu pokarmowego, a także w sporcie.  Od 20 lat zajmuje stanowisko kierownika Ośrodka Leczenia Otyłości i Chorób Dietozależnych w Białymstoku.  Jest V-ce Prezesem Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością, V-ce Prezesem Polskiego Stowarzyszenia Praktycznej Terapii Otyłości „Talia”, V-ce przewodniczącą Sekcji Dietetyki Medycznej POLSPEN, członkiem Polskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego. W swoich licznych publikacjach naukowych niejednokrotnie wskazywała na związek mikrobioty i otyłości.

Swoją wiedzą i doświadczeniem podzieli się z uczestnikami tegorocznej konferencji. Nie może tam ciebie zabraknąć!

Programowanie zdrowia człowieka od poczęcia – temat, który zajmuje naukowców na całym świecie.
W Instytucie Mikroekologii zajmujemy się nim już od wielu lat i chcemy podzielić się z Wami naszą wiedzą.